Trong thời gian gần đây, nhiều vụ việc “bắt cóc online” gây rúng động dư luận đã xảy ra tại Việt Nam, đặc biệt nhắm đến đối tượng học sinh, sinh viên và người trẻ tuổi. Dưới vỏ bọc của những cuộc gọi, tin nhắn tưởng chừng vô hại, các đối tượng lừa đảo đã tinh vi thao túng tâm lý, khiến nạn nhân hoảng loạn, tự cô lập và làm theo yêu cầu của chúng.
Trước thực trạng đáng báo động đó, Trường Cao đẳng Cơ điện Xây dựng Việt Xô kêu gọi toàn thể cán bộ, giáo viên và học sinh – sinh viên nâng cao cảnh giác, chủ động trang bị kiến thức để bảo vệ bản thân và người thân trước loại tội phạm mới này.
- Thực trạng đáng lo ngại của “bắt cóc online” tại Việt Nam
Nếu trước đây, khi nhắc đến bắt cóc, người ta thường nghĩ đến việc nạn nhân bị khống chế và giam giữ trực tiếp, thì nay tội phạm công nghệ cao đã “chuyển hóa” hình thức này lên không gian mạng.
Các vụ “bắt cóc online” diễn ra theo một quy trình lừa đảo tinh vi:
- Đối tượng thường giả danh công an, viện kiểm sát, tòa án hoặc nhân viên ngân hàng, gọi điện video cho nạn nhân.
- Chúng thông báo rằng nạn nhân liên quan đến vụ án, hoặc bị cáo buộc rửa tiền, buôn bán ma túy.
- Sau đó, yêu cầu nạn nhân cách ly với gia đình, không được tiết lộ thông tin và tự quay video hoặc chụp ảnh theo hướng dẫn.
- Tiếp đến, chúng gửi những hình ảnh đó cho gia đình, đe dọa “bắt cóc”, đòi tiền chuộc hoặc yêu cầu chuyển tiền để “giải quyết vụ việc”.
Hệ quả là nhiều người rơi vào trạng thái hoảng loạn, mất khả năng phán đoán, thậm chí tự mình “bị bắt cóc” mà không hề hay biết.
Trong năm 2025, nhiều vụ việc được ghi nhận:
– Ngày 10/10/2025 Công an tỉnh Lâm Đồng vừa kịp thời giải cứu thành công 3 sinh viên bị các đối tượng lừa đảo khống chế, “bắt cóc online” nhằm chiếm đoạt tài sản.
3 sinh viên được Phòng Cảnh sát hình sự Công an tỉnh
kịp thời giải cứu.(nguồn https://bocongan.gov.vn/)
– Ngày 19/8/2025,Công an phường Khương Đình, TP Hà Nội vừa giải cứu một nam thanh niên khỏi bẫy lừa đảo “bắt cóc online”. Thanh niên cho biết bị một đối tượng xưng là công an gọi điện thông có liên quan đến đường dây rửa tiền và buôn bán ma túy và phải gặp công an để giải quyết. Sau đó đối tượng thông báo về gia đình đang giữ thanh niên, nếu không chuyển 500 triệu đồng sẽ “chặt tay” của anh.
– Cuối tháng 7/2025, Công an phường Lý Thường Kiệt, tỉnh Ninh Bình, nhận được tin báo của gia đình anh Đặng về việc con gái 18 tuổi đang bị bắt cóc, không rõ vị trí giam giữ. Kẻ lạ mặt gọi điện thoại yêu cầu chuyển khoản ngay 300 triệu đồng.
Công an phường ở Ninh Bình giải cứu nạn nhân, bàn giao cho gia đình.(Nguồn vnexpress.net)
Điểm chung của các vụ việc là nạn nhân đều còn trẻ, thiếu kinh nghiệm sống và sử dụng điện thoại, mạng xã hội thường xuyên. Các đối tượng lợi dụng tâm lý sợ hãi, thiếu hiểu biết pháp luật để dễ dàng thao túng.
- Nguyên nhân khiến “bắt cóc online” lan rộng
Thứ nhất: Nhận thức và kỹ năng số còn hạn chế
Nhiều người trẻ hiện nay tuy thành thạo công nghệ nhưng lại thiếu kỹ năng an toàn thông tin. Việc nhận cuộc gọi lạ, tin nhắn giả mạo, hay chia sẻ dữ liệu cá nhân (CMND, tài khoản, định vị…) mà không kiểm tra kỹ là nguyên nhân hàng đầu khiến tội phạm dễ dàng khai thác.
Thứ hai: Tội phạm công nghệ cao ngày càng tinh vi
Chúng sử dụng phần mềm giả mạo số điện thoại cơ quan công an, tạo phông nền video hội nghị giả hoặc giọng nói AI để tăng độ tin cậy. Thậm chí, có đối tượng còn mạo danh giảng viên, giáo vụ trường học để liên lạc với sinh viên.
Thứ ba: Gia đình và nhà trường chưa thực sự cảnh giác
Không ít phụ huynh vẫn nghĩ rằng “con mình sẽ không bị lừa”, hoặc “mấy chuyện đó chỉ xảy ra ở đâu xa”. Trong khi đó, việc giáo dục kỹ năng tự bảo vệ bản thân trên môi trường mạng vẫn chưa được phổ cập mạnh trong hệ thống trường học.
- Hậu quả của “bắt cóc online”
- Về tâm lý: Nạn nhân bị khủng hoảng tinh thần, sợ hãi, mất niềm tin vào xã hội.
- Về tài chính: Gia đình có thể mất hàng chục, hàng trăm triệu đồng do hoảng loạn chuyển tiền “chuộc”.
- Về danh dự: Hình ảnh, video của nạn nhân bị phát tán, ảnh hưởng nghiêm trọng đến danh tiếng cá nhân và uy tín của trường học.
- Về an toàn xã hội: Khi thông tin giả mạo lan truyền, gây hoang mang trong cộng đồng, tạo điều kiện cho tội phạm công nghệ cao tiếp tục hoạt động.
- Giải pháp phòng chống “bắt cóc online”
Để đối phó hiệu quả với loại tội phạm mới này, cần có sự phối hợp đồng bộ giữa nhà trường – giáo viên – sinh viên – phụ huynh – cơ quan chức năng.
4.1. Vai trò của Nhà trường
Trường Cao đẳng Cơ điện Xây dựng Việt Xô xác định, công tác phòng chống tội phạm công nghệ cao nói chung và “bắt cóc online” nói riêng là nhiệm vụ gắn liền với giáo dục đạo đức, lối sống và kỹ năng số cho sinh viên.
Nhà trường chủ trương:
- Đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến kiến thức an toàn mạng thông qua các buổi sinh hoạt đầu khóa, giờ chào cờ, bảng tin, website, fanpage.
- Phối hợp với Công an địa phương, Sở Thông tin – Truyền thông tổ chức hội thảo, tọa đàm chuyên đề “Phòng chống tội phạm công nghệ cao”.
- Cập nhật cảnh báo thường xuyên trên các kênh truyền thông chính thức của trường để sinh viên biết và cảnh giác.
- Tích hợp nội dung giáo dục an toàn mạng vào các môn học kỹ năng mềm hoặc sinh hoạt đoàn – hội.
Nhà trường phối hợp công an Phường tổ chức tuyên truyền về An toàn giao thông và Sử dụng mạng xã hội
Ngoài ra, nhà trường cam kết phối hợp nhanh chóng với cơ quan chức năng khi có sinh viên mất liên lạc, nghi bị lừa đảo hoặc bị dụ dỗ “tự bắt cóc online”.
4.2. Trách nhiệm của giáo viên chủ nhiệm và giáo viên bộ môn
Giáo viên chủ nhiệm và giáo viên bộ môn là những người gần gũi, thường xuyên tiếp xúc với học sinh, sinh viên, có vai trò quan trọng trong phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường.
Các thầy cô cần:
- Nắm bắt tâm lý sinh viên, đặc biệt là những em có biểu hiện lo lắng, thay đổi thói quen sinh hoạt, hoặc mất liên lạc đột ngột.
- Tăng cường trao đổi với phụ huynh khi có tình huống nghi vấn.
- Lồng ghép nội dung cảnh báo vào các buổi học, sinh hoạt lớp, giúp sinh viên nhận diện thủ đoạn lừa đảo.
- Khi phát hiện sinh viên có nguy cơ bị lừa, báo ngay cho Ban Giám hiệu hoặc công an địa phương để được hỗ trợ kịp thời.
4.3. Trách nhiệm của học sinh – sinh viên
Học sinh, sinh viên là lực lượng trực tiếp sử dụng mạng xã hội, thiết bị thông minh nhiều nhất, do đó phải là tuyến đầu trong phòng chống “bắt cóc online”.
Mỗi học sinh, sinh viên cần:
- Không tin vào cuộc gọi, tin nhắn lạ tự xưng là công an, tòa án, ngân hàng… Nếu nghi ngờ, hãy ngắt cuộc gọi và liên hệ trực tiếp cơ quan qua số chính thức.
- Không cung cấp thông tin cá nhân, không gửi ảnh, video hay mã OTP cho người lạ.
- Không tách khỏi gia đình, bạn bè theo yêu cầu của người lạ. Nếu bị yêu cầu “giữ bí mật”, “tự cách ly để điều tra”, hãy hiểu đó là thủ đoạn lừa đảo.
- Báo ngay cho thầy cô, bạn bè, gia đình hoặc công an nếu có dấu hiệu bị đe dọa.
- Tự trang bị kỹ năng số: học cách nhận diện website giả, số điện thoại giả, tin nhắn lừa đảo, sử dụng xác thực hai lớp cho tài khoản.
Ngoài ra, sinh viên cần chủ động lan tỏa thông tin cảnh báo, chia sẻ bài viết, video tuyên truyền của Bộ Công an, Sở TT&TT để giúp bạn bè cùng cảnh giác.
- Khi phát hiện vụ việc nghi vấn, cần làm gì?
- Bình tĩnh, tuyệt đối không chuyển tiền cho bất kỳ ai yêu cầu qua điện thoại hoặc mạng xã hội.
- Ghi lại số điện thoại, nội dung tin nhắn, hình ảnh, video làm bằng chứng.
- Báo ngay cho công an địa phương, thầy cô hoặc Ban Giám hiệu nhà trường.
- Liên hệ gia đình, bạn bè để xác minh thông tin, tránh hoảng loạn khi nhận tin giả.
Bộ Công an hiện có đường dây nóng 069.234.8560 và Cục An ninh mạng – 069.219.4056 để tiếp nhận các phản ánh về tội phạm mạng, trong đó có “bắt cóc online”.
- Kết luận: Hành động ngay – Bảo vệ bản thân và cộng đồng
“Bắt cóc online” không chỉ là câu chuyện của ai đó xa lạ. Nó có thể xảy ra với bất kỳ ai nếu thiếu cảnh giác. Mỗi học sinh, sinh viên Trường Cao đẳng Cơ điện Xây dựng Việt Xô cần hiểu rằng: An toàn số là kỹ năng sống quan trọng của thời đại 4.0.
Nhà trường, thầy cô và học sinh sinh viên cùng chung tay sẽ tạo nên một môi trường học tập an toàn, văn minh, không để tội phạm công nghệ cao có cơ hội xâm nhập.
Hãy nhớ:
- Cảnh giác là lá chắn tốt nhất.
- Bình tĩnh là vũ khí mạnh nhất.
- Chia sẻ kịp thời là cách cứu người nhanh nhất.
Trường Cao đẳng Cơ điện Xây dựng Việt Xô cam kết tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục và hỗ trợ học sinh sinh viên trong việc phòng chống “bắt cóc online” – góp phần xây dựng môi trường giáo dục an toàn, hiện đại và trách nhiệm với xã hội./.
